Ordu İli Halk Oyunları
Ordu ve çevresinin halk oyunlarını incelerken Ordu halkını etnolojik açıdan göz önüne almak gerekmektedir.
Ordu ve Çevre Halkı:
1877-1878 öncesi ve bu zamanlarda Gürcistan’dan gelen (1893 harbi) göç ederek gelen Gürcü Türkler.
1910 ve daha sonrası Selanik’ten buradaki Rumlarla mübadele (karşılıklı yer değiştirme) edilen Selanik Türkleri.
1917 öncesi 1. Dünya Savaşı sırasında Rus istilasında göç eden ve geri dönemeyen Artvin, Rize ve Trabzonlular.
Tokat’ın
ve Sivas’ın Ordu iline yakın ilçelerinden ve köylerinden göç edip
gelenler, Batum ve Gümüşhane’den gelip yerleşenlerden oluşmaktadır.
Göç
edip gelen halk ve yerli halk arasında kendiliğinden oluşan bir kültür
alışverişi olmuştur. Buradan da anlaşılacağı gibi Ordu Folkloru; içinde
bulunduğu Doğu Karadeniz Bölgesinin ve iç Anadolu Bölgesinin Folklorunu
yaşatmaktadır. Tabi ki Ordu yerleşik kültürüyle yoğrulmuş, yöreye özgü
bir halk Müziği ve Halk oyunları oluşmuştur.
Sahil
kesiminde, Horonlar ve Kol Oyunları – Metelik olarak ta bilinen
karşılama türü oyunlar oynanmaktadır. İç kesimlerde Akkuş, Aybastı,
Gölköy ve Mesudiye ilçelerinde ise Tokat ve Sivas’ın etkisi bilhassa
düğünlerde bu yörelerden müzisyenler getirilmesi sonucu bu ilçelerde
Halay türü oyunlara rastlanmaktadır.
Bugün bu oyunların ( özellikle halay türü) birçoğu unutulmuş ya da artık fazla ilgi görmemektedir.
Aşağıda
belirtilen oyunlar bugün hala Ordu’da oynanmaktadır. Bu da gösteriyor
ki, Ordu’da yaşayan insanların genel karakterini bu oyunlar (Horon ve
Karşılama) yansıtmaktadır.
Yörede
oynanan Horonlar kadın ve erkekler tarafından ayrı ayrı oynanmaktadır.
Ancak yakın akraba kız ve erkekler birlikte oynamaktadırlar.
Bütün
horonlarda olduğu gibi oyun, yavaş başlar giderek hızlanır. Kız horonu
yalnız kızlar tarafından, Dik Horon – Laz Horonu – Düz Horon – Sık Horon
(Sıksara) da yalnız erkekler tarafından oynanır.
Oyundan oyuna geçişte “Al Aşağı”, “Aldanma”, “Hop Hop” komutları kullanılır.
Ordu
yöresinde oyunlara eşlik eden sazlar: Kemençe, Davul-Zurna, 1940’lardan
itibaren ise kaval ve bağlamada da kullanılmaktadır.
Ordu ili sözlü ve sözsüz halk oyunu ezgi ritimleri sırasıyla şunlardan müteşekkildir.
2/4, 4/4, 5/8, 6/8, 7/8, 7/16, ve 9/8, 9/16 zamanlı basit ve bileşik usullerden oluşmaktadır.
Horon Türünde Oynanan Oyunlar
1- Horonlar:
a) Gürcü Horonu
b) Dik Horon
c) Mısırlı (Mısırlıoğlu) Horonu
d) Sallama
2- Karşılama Türü (Kol Oyunları) Oyunlar:
a) Ordu Karşılaması
b) Ordu'nun Sokakları
c) Su Sızıyor Sızıyor
d) Miralay
3- Her Yerde Oynanan Pıtık Oyunları
a) Horonlar:(Mısıroğlu Horonu - Tulum Horonu - Sallama - Nalcı Horonu ve Melet Horonu)
b) Karşılama Türü (Kol Oyunu) Oyunlar: (Lazutlar - Miralay - Bahçelerde Pırasa)
c) Halay Karakterinde Oynanan Oyunlar:(Tamzara – Temurağa)
d) Dinsel Nitelikli Oyunlar: (Semahlar)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder