GAZİANTEP HALK OYUNLARI

Gaziantep Halk Oyunları


Gaziantep ilimiz Güneydoğu Anadolu�muzun en kalabalık ve en hareketli illerinden biridir. Türk halk dansları bakımından da Halay bölgesi içerisindedir. Halaylar oyuncuların yarım halka biçiminde düzenlenerek ve birbirlerine tutunarak oynadıkları disiplinli

oyunlardır. Türkmen bölgesi olan Gaziantep�te oyunlar kadın-erkek birlikte oynandığı gibi ayrı ayrı diziler halinde de oynanmaktadır. Oyunlara saz olarak Davul ve orta kaba Zurna eşlik eder. Yöredeki yaygın Leylim Halaylarına davul zurna eşlik etmez. Söz konusu Leylim Halayları Kaval, Düdük, Tef ve bir türkücüden oluşan müzik grubunun eşliğinde yürütülür. Gaziantep gerek kız gerek erkek giysileri ve aksesuar bakımından çok zengindir.

Genç erkeklerin başında, sırma karıştırılarak işlenmiş püsküllü Terlik bulunur. Terliğin etrafında Poşu sarılıdır. Sırtta yakasız çubuklu İşlik, onun üzerinde koyu mavi renkli Aba-cepken vardır. Bele Antep dokuması Şal Kuşak sarılır. Bacaklarda açık mavi çuha Şalvar bulunur. Mor kadife üzerine sırma işlemeli tütün Kesesi kuşağın sol köşesinden sarkıtılır. Ayaklarda yünden örülmüş çoraplarıyla gülşeftali renkli Yemeniler giyimi tamamlar.

Genç Kızların başında Tepelik ve Taç Fes, alınlarında ve yanaklarının yanlarında Sarkıtma denilen altın yada gümüş dizileri bulunur. Sırta Antep dokumasından Üçetek ve Zubun giyilir. Bele Savatlı Kemer takılır. Üçeteğin altında kutnu kumaştan Şalvar bulunur. Ayaklara da yerli dokuma yün çorap ve gülşeftali Yemeni giyilir.

Gaziantep ilimizde en çok sevilip oynanan oyunlardan bazıları şunlardır: Dokuzlu, Oğuzlu, Çepikli -Çibikli (Havarişko da denir), Fatige demune , Mani, Şirin Nar, Mendilli, Leylim.

Gaziantep ili sınırları içerisinde Türkmen oymaklarından Barak aşireti de yaşamaktadır. Bunların da kendilerine özgü çok güzel Türk halk dansları vardır. Bu oyunlara Davul Zurna eşlik eder. Bu oyunlarda müziğe, kartal kanadından yapılan ve Zambur adı verilen bir halk çalgısı da eşlik etmektedir.

Gaziantep ilimiz Türk halk dansları kadar halk müziği bakımından da çok zengin illerimizden biridir. Yörede yapılan araştırmalar bu bölgedeki türkü ve melodilerin Uzun havalar, Kırık havalar ve Halaylar olmak üzere üçlü grup altında toplanabileceğini göstermektedir. Halk müziği araçları da şunlardır: Üflemeli sazlar, başta orta kaba olmak üzere Zurna, dilli dilsiz Kavallar, yaylı sazlardan Kemane, vurmalı sazlardan başta Davul olmak üzere, Tef, Darbuka ve Zil.

Barak'lar arasında bugün de çok sevilip oynanan oyunlardan bazıları şunlardır:

Meryem, Mermere, Kaba, Tam Kaba, Kırıkcan, Çobanbeyli, Nahsani, Barak Halayı ya da Barak İki Kamış oyunu, Üçürdüm
Halk oyunları bakımından Halay bölgesi içerisindedir . Halaylar oyuncuların yarı halka biçiminde birbirlerine tutunarak oynadikları oyunlardır.Kadın ve erkeklerin birlikte dans ettiği bu yöremizde hasat sonunda yapılan eğlenceler işlenmektedir. Melodik yapısı zengin olan bu yöremizde danslar zaman zaman ağır,zaman zaman da çok ritmiktir. Türkmen bölgesi olan Gaziantepte oyunlar ayrı ayrı diziler halinde de oynanmaktadır. Gaziantep gerek kız erkek giysileri ve aksesuar bakımından çok zengindir.Leylim Halayları, Kaval, Düdük, Tef ve bir türkücüden oluşan müzik grubunun eşliginde yürütülür.

OYUN ÇEŞİTLERİ:

Dokuzlu, Oguzlu, Çepikli-Çibikli (Havarisko da denir. ), Kırıkhan, Ağırlama, Fatige demune, Mani, Sirin Nar, Mendilli, Leylim,Meryem, Mermere, Kaba, Tam Kaba, Kirikcan, Çobanbeyli, Nahsani, Barak Halayi ya da Barak iki Kamis oyunu, Üçürdüm.

Oyunlara eşlik eden müzik aletleri şunlardır:

Davul, Zurna